Artırılmış gerçeklik, gerçek dünyadaki fiziksel ortamı, bilgisayar aracılığıyla oluşturulan duyusal girdilerle canlı, dinamik ve gerçek zamanlı olarak hissedip yaşamamızı sağlayan ve ileride hayatımızın büyük bir bölümünde yer alacağını düşündüğümüz heyecan verici bir kavramdır. Bu yazımızda artırılmış gerçekliği ve artırılmış gerçekliğin kullanım alanlarını inceleyeceğiz.
Artırılmış gerçeklik (AR) ses, video, grafik veya GPS verileri gibi bilgisayar tarafından üretilip duyusal girdi ile artırılıp canlandırılan elemanların fiziksel, gerçek dünya ortamıyla birleştirilmesiyle oluşturulan yeni bir algı ortamının canlı doğrudan ya da dolaylı bir görünümüdür. Artırılmış gerçeklikle insan duyusuna hitap edecek ve hislerini hareket geçirecek girdiler bilgisayar tarafından modifiye edilip zenginleştirilir ve ortaya çıkan yeni gerçeklik kullanıcının algısına sunulur. Zenginleştirme gerçek zamanlı gerçekleşir ve çevredeki ögeler ile etkileşim içindedir. Artırılmış Gerçeklik ile kullanıcı gerçeklik ortamını oluşturan bilgiler ve diğer ögelerle etkileşime girebilir. Bulunulan çevreyle ilgili yapay bilgi ve ögeler gerçek dünyayla bağdaşabilir.
Daha basit bir şekilde açıklamak gerekirse artırılmış gerçekliğin yoğun bir şekilde kullanılacağını düşündüğümüz video oyunlarından bahsedebiliriz. İlk video oyununu kimin yarattığı konusunda özellikle de video oyunu kelimesinin nasıl tanımlandığına bağlı olarak birçok görüş bulunsa da yıllardır eğlenmemizi sağlayan bilgisayar oyunları en ilkelinden en gelişmişine kadar aslında hayatımızın bir bakıma simülasyondur. Örneğin; çok eski bir araba yarışı oyununu göz önüne aldığımızda şimdikilere göre gerçekçilikten uzak olduğunu söyleriz. Çünkü eski oyunlarda hislerimizi harekete geçiren birimlerin sayısı çok azdır. Günümüzde bilgisayar grafikleri o zamandan beri çok daha sofistike hale gelmiştir ve bu oynadığımız oyunlardan daha fazla zevk almamızı sağlamaktadır. Artırılmış gerçeklik ise bize daha fazlasını vermektedir. Örneğin oyunda arabanızı aldınız ve İstanbul turuna çıktınız diyelim. Zaman, mekân ve diğer tüm birimler gerçek dünyadaki İstanbul’la aynı olabilir. Yani İstanbul trafiği ya da bir anda bastıran yağmur oyundaki aracınızın gideceği yere daha geç ulaşmasına sebep olabilir. Artırılmış gerçeklikle geliştirilmiş bir araba yarışı oyununda asla kaza yapmak istemezsiniz. Çünkü oyunun size verdiği hisler o kadar yoğundur ki kaza esnasındaki savrulmadan, üzerinize gelen cam parçalarına kadar her şeyi hissedebilirsiniz. Olayı daha iyi anlatabilmek amacıyla video oyunlarında kullanımını örnek verdiğimiz artırılmış gerçeklik gerçek zamanlıdır ve çevredeki tüm birimlerle etkileşim içindedir ve bahsedeceğimiz üzere kullanıldığı ve kullanılabileceği alanlar da oldukça geniştir.
Artırılmış gerçeklik basitçe, gerçek zamanlı olarak, gerçek dünya ortamı üzerinde grafik, ses ve diğer duyusal geliştirmeler eklemektedir. Bir TV yayınını ele alacak olursak “TV'den daha ne kadar gerçeklik bekleyebiliriz?” gibi bir soru yöneltebilirsiniz. Fakat artırılmış gerçekliğin kullanıldığı bir TV yayını bu zamana kadar gördüğünüz en gerçekçi ve teknolojik TV yayınlarından daha fazla teknoloji içermektedir. Artırılmış gerçekliğin kullanımı daha çok yeni ve emekleme aşamasında olmasına rağmen Sportvision’un yayınladığı İngiltere Ligi futbol maçlarında kullandıkları RACEf/x and vesuper-imposed first down line teknolojileri gerçekliği ve farkı kullanıcılara sağlam bir şekilde hissettirmiştir. Ancak bu sistemler bakış tek nokta bakış açısı gösterir. Yeni nesil artırılmış gerçeklik sistemlerinin her izleyicinin bakış açısı için grafik görüntülemesi sağlanacaktır.
Artırılmış gerçeklik günlük hayatımızın her evresinde kullanabileceğimiz ve hayatımızı kolaylaştıracak muazzam bir teknolojidir. Günümüzde artırılmış gerçeklik teknolojisi arkeolojiden mimariye, eğitimden sanata sağlıktan askeriyeye her alanda kullanılmaya başlamıştır.
Bu sistemler günümüzde kendi içlerinde bir emekleme aşamasında olsa da gelecekte şirketler karar verme ve iş prosedürlerinin geliştirmek için arttırılmış gerçekliği daha yoğun bir şekilde kullanacaklardır. Sanal dünyada, operatörler bir butona tıklayarak makineleri ile etkileşime girecek onların parametrelerini değiştirebilecek ve operasyonel veri ve bakım talimatlarını almak mümkün olacaktır.
►Endüstriyel Tasarım
Artırılmış gerçeklik, endüstriyel tasarımcıların ürünlerini tamamlanmadan önce onların tasarımını ve işleyişini tecrübe etmesine yardımcı olabilir. Volkswagen tahmini ve gerçek çarpışma testi görüntülerini karşılaştırmak için artırılmış gerçeklik kullanmaktadır. Artırılmış gerçeklik bir arabanın gövde yapısı ve motor düzenini görselleştirmek ve araç üzerinde işlemler yapabilmek için de kullanılabilir.
► Paketleme ve Pazarlama
Artırılmış gerçeklikle müşterilerinize bir ürünün ambalajını daha açmadan içinde neyin olduğunu önizleme ile gösterebilirsiniz. Artırılmış gerçeklik ayrıca müşterileriniz katalogdan ürünlerini seçerken bir yardımcı olarak kullanılabilir. Ürünlerin taranmış görüntülerinin kullanımıyla müşterilerinize ek içerik ve görüş gibi özelleştirme seçenekler de sunabilirsiniz.
► Mekansal Etkileşim
Artırılmış gerçeklikle ve sanal katılımcılarla konferans yoluyla ekip üyeleri arasında işbirliği kolaylaştırılabilir. Birbirleriyle gerçekte aynı ortamda olmayan çalışanlar tıpkı aynı ortamdaymış gibi beyin fırtınası ve tartışmalar yapabilir, dokunmatik ekran ve tablolar aracılığıyla ortak görselleştirme kullanan toplantılar, interaktif dijital yazı tahtaları, paylaşılan tasarım alanları ve dağıtılmış kontrol odaları içerebilir.
► Görev Desteği
Artırılmış gerçeklik montaj, bakım gibi karmaşık görevlerin görüş alanı içine ek bilgi takarak bu görevleri basitleştirebilir. Örneğin, bir tamirci kullanma kılavuzunu açıklığa kavuşturmak için bir sistemin parçalarını görüntüleyebilir. Artırılmış gerçeklik kullanımı montaj hatları için de faydalar sağlamaktadır. Boeing, BMW ve Volkswagen imalat ve montaj süreçlerini iyileştirmek için montaj hattında artırılmış gerçeklik kullanmaktadırlar. Büyük makinelerde, birden çok katman ya da yapı olduğundan bakımları da zordur. Artırılmış gerçeklikle çalışanlar sorunun yerini ve sebebini daha net görecekleri için bakım yapmaları kolaylaşacaktır.
► İnovatif Ürünler
Artırılmış gerçeklik yeni bir teknoloji olmasına rağmen insanlar tarafından benimsenmiştir ve bu teknolojiyi kullanarak üretilecek ürünler tamamen insan hayal gücünün sınırsızlığı içerisindedir. Bu, artırılmış gerçeklik teknolojisinin benimseyen mühendisler ve tasarımcıların bu teknolojiyi kullanarak sınırsız inovatif fikirler ve ürünler üretecekleri anlamına gelmektedir. Sağlık sektöründen turizme, askeriyeden cebimizdeki telefonlara kadar artırılmış gerçekliğin kullanıldığı onlarca yaratıcı ürün daha şimdiden yoğun bir şekilde piyasaya sürülmüştür.
Artırılmış gerçeklik olarak adlandırdığımız bu yeni teknoloji, bilgisayar evreni ve gerçek evren arasındaki çizgiyi bulanıklaştırıp; görme, hissetme, dokunma, koklama, duyma duyularımızın oluşturulan yeni bir evrende harekete geçmesini sağlar. Yakın gelecekte artırılmış gerçeklikle ağrıyan midemizde neler olduğunu canlı olarak izleyebilecek, gözlüklerimizi ya da başlıklarımızı takıp arkadaşlarımızla dünyanın herhangi bir yerine gerçek zamanlı seyahat edebilecek ya da bir strateji oyunu oynayabilecek en önemlisi de hayal gücümüzü bu teknolojiyle birleştirip hayatımızı kolaylaştıracak birbirinden başarılı ürünler ortaya koyabileceğiz.
Kaynak: Mashable, Techtarget, Cnet