Scheer Türkiye Genel Müdürü Çağrı Tolga Avşar ile Endüstri 4.0 Röportajı

Endüstri 4.0 konusunda gerçekleştirdiği çalışamalar ile adını duyuran Scheer, bu alanda müşterilerinin Endüstri 4.0 stratejilerinin ve iş modellerinin belirlenmesi konusunda faaliyet gösteriyor. Detayları, Scheer Türkiye Genel Müdürü Çağrı Tolga Avşar ile gerçekleştirdiğimiz Endüstri 4.0 röportajımızda bulabilirsiniz.

02

Dünyanın yeni gündemi Endüstri 4.0 ya da diğer bir tanımlama ile 4. Endüstri Devrimi. Modüler yapılı akıllı fabrikalarda, fiziksel işlemleri siber-fiziksel sistemler ile izleyerek, nesnelerin birbirleriyle ve insanlarla iletişime geçmesini ve bu sayede de merkezi olmayan kararların verilmesini hedeflemektedir. Röportaja başlarken, Endüstri 4.0 tam olarak nedir? Firmanız Endüstri 4.0’ı nasıl tanımlıyor?

Endüstri 4.0 bir vizyondur. Talepten ürün/hizmet geliştirmeye,  hammadenin tedariğinden üretime, üretimden müşteriye kadar olan müşterilere değer yaratılan bütün süreçlerin insan, makina ve bilgi teknolojileri boyutlarıyla entegre, karar mekanizmaları özerk ve her ürün ya da hizmetin müşteriye özel değer yaratmasının sağlandığı bir Mükemmellik vizyonudur.  

 

Endüstri 4.0 konusunda ne tür çalışmalar yürütüyorsunuz?

Scheer Gmbh  üniversite kökenli Almanya’nın önde gelen danışmanlık ve teknoloji firmalarındadır ve  uzun süredir Türkiye’de de faaliyet göstermektedir. Saarland Üniversitesi’nde bulunan merkezimizde kurucumuz Prof. August-Wilhelm Scheer öncülüğünde, Endüstri 4.0 konularını da içeren yirminin üzerinden Araştırma ve Geliştirme çalışmaları yürütülmektedir. Scheer olarak danışmanlık hizmet ve çözüm portföyümüzle, müşterilerimizin başarıları için kritik olan tüm şirket süreçlerinde, stratejiden uygulamaya  ve operasyona kadar yüksek kalitede hizmet sağlıyoruz. Müşterilerimizin Endüstri 4.0 stratejilerinin ve iş modellerinin belirlenmesi, Endüstri 4.0 fırsatlarının belirlenmesi, kıyaslanması, projelerinin hayata geçirilmesi ve sonuçlarının izlenmesi aşamaları dahil; Endüstri 4.0 yolculuklarında danışmanlık hizmetleri, entegre yazılım çözümleri ile katma değer sağlıyoruz. 

 

 

Türkiye Endüstri 4.0 dönüşümünün şu anda neresinde? Sanayimiz bu dönüşüm için hazır mı?

Endüstri 4.0 yolculuğu için ilk aşama Endüstri 4.0 farkındalığının ve vizyonunun oluşturulmasıdır. Şu an Türkiye’de bu aşamadadır. Devletin, sanayii kuruluşlarının ve şirketlerinin Endüstri 4.0 farkındalığının, vizyonunun, strateji ve yol haritasının vakit kaybetmeden oluşturulması gerekiyor. 

 

Endüstri 4.0 en çok da yaratması muhtemel ekonomik ve sosyal dönüşümler nedeniyle çok tartışılıyor? Nasıl bir dönüşüm olacak bu?

Bu dönüşüm sektörleri ve insanları derinden etkileyecek.  Müşteri, Sipariş, Üretim ve Lojistik süreçlerin uçtan uca esnek bir şekilde entegre olabilmesi, kendi kendine karar verebilen modüler yapılar olması ve müşteriye özel ürünün seri üretim maliyetine üretilmesi sayesinde Endüstri 4.0 vizyonunu hayata geçiren firmalar, kuruluşlar sektörlerinde önemli rekabet avantajları elde edeceklerdir. Endüstri 4.0 vizyonunu oluşturmayan  kuruluşlar ilerleyen dönemde rekabet avantajlarını yitirecekleri için ayakta kalmakta zorlanacaklardır.  Sektörde hiç varolmamış firmalar yeni iş modelleri ile endüstri ve sektöre bambaşka boyut  ve değer getiriyor olacaklar. Endüstri 4.0 vizyonu doğrultusunda ürün ve hizmetler geliştiren firmalar karbon ayak izlerinin , üretim kayıplarının ve stoklarının azalması ile beraber sürdürebilirlik boyutunda da stratejik avantaj yakalıyor olacaklar.

 

►İlginizi Çekebilir: Endüstri 4.0 Uygulama için Yol Haritası

 

İnsansız bir endüstriye doğru mu yol alıyoruz? Sizce Endüstri 4.0 ile birlikte istihdam sorunu yaşanacak mı? 

Endüstri 4.0 yeni üretim ve bilgi teknolojileri ile tetiklense de, insan merkezli organizasyonel anlayışlar önemini korumaya devam edecektir.  Endüstri 4.0’ın amacı insandan arındırılmış bir fabrika değil, daha çok bilgi teknolojileri kabiliyetlerinin kullanımıyla insan odaklı, bütün paydaşlara katma değeri yüksek organizasyonu ve işletmeyi oluşturmaktır. Bununla beraber Endüstri 4.0’ın hayata geçirilmesi için bilişim sistemleri, yazılım, veri bilimi gibi Endüstri 4.0 teknolojileri ve kavramları konularında kendilerini yetiştiren çalışanlar istihdam piyasasında rakiplerinin birkaç adım önünde yer alacaklardır. Bu nedenle, çalışanların bilgi sistemleri ve teknolojileri konularında yetkinliklerini artırması kritik başarı faktörüdür. Kuruluşların çalışanlarını Endüstri 4.0’ ın gelişen ihtiyaçları doğrultusunda yetiştirmeleri ve bu değişeme hazırlamaları Türkiye’nin Endüstri 4.0 yolculuğunda hızlı adımlarla ilerleyebilmesi için kritik öneme haizdir.

 

 

Güçlü sanayisi ile Almanya Endüstri 4.0 sürecinden galip çıkmak için büyük çaba harcıyor. ABD’li yazılımcı devleriyle kıyasıya mücadele yaşanıyor. Bu mücadelede ülkeler arasındaki denge nasıl sağlanacak?

Endüstri 4.0 stratejisi doğrultusunda kaynaklarını belirleyen, yetkinliklerini artıran her ülke bu dijital çağda, gelişmiş ülkelerin önüne geçme fırsatına sahip. Endüstri 4.0 sürecinde ülkeler odak alanlar ve odak insiyatifler tespit ediyor. Türkiye’nin de yapması gereken Endüstri 4.0 stratejisini en kısa sürede belirlemek, odak alanları tespit etmek ve bu anlamda teşvik ve destek yöntemlerini vakit kaybetmeden uygulamaktır. Ayrıca şunu belirtmekte fayda var ki, sanayi temellerini oluşturmaya devam eden Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler, geçmiş yatırımlarını değiştirmeyi gelişmiş ülkeler gibi çok düşünmeden, belirledikleri Endüstri 4.0 vizyonları doğrultusunda daha hızlı hareket edip, daha rekabetçi bir konuma gelebilirler. Tabi Endüstri 4.0 kapısı kapanmadan. İşte yaşadığımız dönem bu kapının henüz açık olduğu bir dönemdir.

 

Alman Sanayiciler Başkanı bir açıklamasında Endüstri 4.0 ile ileride bir arabanın markasının ne olduğunun önemi kalmayacak? Sahip olduğu internet teknolojisi önemli olacak diyor? Markaları nasıl bir süreç bekliyor?

Endüstri 4.0 ile şirketlerin iş modellerinde önemli değişiklikler olacak. Artık müşteri istediği ürünlerin ve kaynakların mülkiyetini satınalmaktan ziyade ilişkili hizmetlere istedikleri zamanda, maliyette ve kalitede erişmek isteyecekler. Bu da sanayi kuruluşlarının, kendi ürünleri ile ilgili fonksiyonlar için, servis sağlayıcı karakterine bürünmesi anlamına geliyor. Örneğin otomobil şirketleri artık mobilite hizmet sağlayıcıları, kompresör üreticileri de hava enerjisi sunar hale geliyor. Endüstri 4.0,  firmanın müşterilerine ürün değil, ürün işlevselliğini hizmet olarak satması anlamına gelmektedir. Böylelikle son kullanıcıya bu hizmeti en işlevsel, hızlı ve en düşük maliyetle sunan çözümler ön plana çıkacak. Bugün son kullanıcılar Android Market’te ya da Apple Store’da nasıl uygulama satın alıyorlarsa ve Apple bir üründen öte Uygulama Platformu özelliğe ile hizmet sağlıyorsa ilerleyen dönemde bir araba üreticisi mobilite sağlayıcısı olarak istenen zamanda, en hızlı, en konforlu ve en düşük maliyetli mobilite hizmetini sağladığı müddetçe rekabette öne geçecektir.  

 

Endüstri 4.0’ın makina sektörüne yansımaları neler olacak, siz bu konuda ne tür çözümler üreteceksiniz?

Endüstri 4.0’ın makina sektörüne yansımasının iki kısımda ele alabiliriz. Birincisi üretimde verimliliklerin artması. Örneğin, üretim sektöründe gerçek zamanlı/anlık analiz ile, sıradışı bir enerji sarfiyatı durumunda, sistemin bakıma gereksinimi olup olmadığı anlaşılabilir. İşte bu teknoloji destekli kabiliyetler bütünü, gerçek zamanlı olarak kendini kontrol edebilen bir fabrika vizyonunu mümkün hale getirmektedir. İkincisi ise iş modeli değişimidir. Artık makina üreticileri makina ya da ekipmanın sahipliğini satmak yerine makina ile hizmet veriyor olacak. Örneğin bir kompresör üreticisinin kompresörü satmak yerine hava basıncı satmasını buna örnek gösterebiliriz. Böylece makina/ ekipman satınalan işletme ana işine odaklanabilir ve kaynaklarını daha etkin kullanabilir.  Scheer olarak sağladığımız hizmet ve çözümlerle müşterilerimiz yeni iş modelleri, süreçler geliştirebilir ve bunları sağladığımız çözümlerle hayata geçirebilir. 

 

Endüstri 4.0’in gelecekteki etkisi nelerdir?

Endüstri 4.0 ile sanayii kuruluşları doğal kaynakları daha verimli kullanıyor ve karbon ayak izi yani doğaya verdiği zararlar azalıyor olacaktır. Yeni fikirler ve buluşlar çok daha düşük maliyetlerle hızla hayata geçecek. Üretim ve Üretkenlik kas gücü ile değil hayata geçen fikirle doğru orantılı olacaktır. İnsanlar kas gücü yerine entellektüel birikimleri ile alın teri döküyor olacaklar. Dijitalleşen sanayii ile birlikte eğitim ve sanayii işbirliği çok daha erken hatta üniversiteden önce başlayacak. Bu nedenle genç nesillerin, öğrencilerin  çok daha erken Endüstri 4.0 kavramlarını içselleştirmesi ve kabiliyetlerini geliştirecek şekilde eğitim sistemi tasarlanacaktır.

 

 

Endüstri 4.0’ın  zorluklar nelerdir?

Endüstri 4.0’ın en büyük zorluğu öncelikle insan kaynağıdır. Endüstri 4.0’ın ihtiyacı olan kavram ve uygulamaları geliştirecek yetkinlikleri oluşturmak çok önemli.. Özellikle Türkiye gibi genç nüfusa sahip ülkemizde gençlerimizi Endüstri 4.0’ın gereksinimleri doğrultusunda yetiştiremezsek, işsizlik oranı artarken, karşılanamayan nitelik gerektiren açık pozisyonlarında fazla olduğunu görüyor olacağız. Ülkemiz için 4ncü Endüstri devriminde başarılı olmanın yolu eğitimden geçiyor. Aksi takdirde gelişmiş ülkelere göre düşük olan işgücü maliyetimizin ve üretkenliğimizin anlamı kalmayacaktır. 

 

Herhangi bir Endüstri 4.0 projesine başlamak için en iyi yol nedir?

Endüstri 4.0’a başlamanın en iyi yolu öncelikle Yönetim, Bilgi Teknolojileri ve İş Birimleri olmak üzere bütün paydaşlardan başlayarak farkındalık oluşturmak ve akabinde kurumsal stratejisi doğrultusunda müşteri süreçlerini, işletme süreçlerini ve tedarik süreçlerini  masaya yatırıp, verimsizlik alanları ve Endüstri 4.0 fırsatlarını tespit etmektir. Ardından aşamalı bir şekilde, bir program olarak Endüstri 4.0 projelerinin hayata geçirilmesi gerekiyor. 

 

Veri iletişimi Endüstri 4.0 projelerinde nasıl güvence altına alınmıştır?

Endüstri 4.0 kapsamında makina üreticisi, müşterisinden makina verilerini alırsa, müşterinin kullanımı için, müşterinin formatına adapte etmelidir ve verileri kendi sistemleriyle kullanırken yeniden biçimlendirmelidir. Tam tersi, bir sanayi şirketi kendi üretim süreçleri için bir tedarikçiden veri aldığında kendi veri yapısı içinde biçimlendirmesi gerekir.Bu nedenle veri standartlarının gerekliliği esastır. Büyük olasılıkla, bilgi teknolojisindeki uluslararası piyasa liderleri tarafından yönlendirilen endüstri standartları, sonunda pazara hakim olacaktır.Bu standardizasyon ve veri iletişimi çözülmesi gereken veri güvenliği sorunlarını da ortaya çıkaracaktır. Makinalar kontrollerinde açık arayüzler sunarsa, prensipte, bu her iki yönde de kullanılabilir. Örnek olarak bir otomobil üreticisinin araçların uzaktan kumanda güvenlik mekanizmalarının hacklendiğini hatırlarsak yanlış kullanımı ve sabotajı engellemek  için daha üstün ve karmaşık güvenlik önlemlerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Bu nedenle veri yönetimi kavramı ve üzerine inşa edilen hizmetler, karmaşık altyapıya uygun şekilde inşa edilmelidir. Bu amaçla kurulan Scheer Holding Gmbh şirketlerinden Backes SRT’de veri güvenliği üzerine araştırma ve geliştirme teknolojileri alanında faaliyet göstermektedir.Endüstri 4.0 vizyonu doğrultusunda yatırım yapan kuruluşlar da bu riskleri göz önüne alıp, önleyici tedbirleri almaları gerekir.

Uzaktan kontrolle nasıl güvenli ve standart bir bakım oluşturabilirsiniz?

Uzaktan kontrolle güvenli ve kestirimci bakım yapılabilmesi önemli bir teknoloji olan “in memory” teknolojisine bağlıdır. Üretim sürecinde büyük veri (big data) kümesinin etkin bir şekilde dış bir depolama kaynağına  ihtiyaç duymadan düşük maliyetle depolanabilmesi sağlanacaktır.  “In memory” teknolojisi sayesinde sensörler makinaların, materyallerin ve üretim ortamlarının durumunu gerçek zamanlı ölçebilecektir. Analitik değerlendirme süreçleri sadece geçmiş performansı açıklamakla kalmayacak, ayrıca güncel durumu kullanarak acil aksiyon alınmasını sağlayacaktır, hatta gelecekteki sistem performansı hakkındaki öngörüyü ortaya koyacaktır. Bilinen en iyi örnek; güncel sistem performansının anormalliklere karşı davranışını öngören, örneğin belirli bir komponentin yakın zamanda değiştirilmesi gerekliliği gibi, önleyici bakım uygulamalarıdır.  Veri toplamadaki hassasiyet derecesi ihtiyaca göre belirlenebilir. Örnek olarak, makina başına, bir türbin veya kompresör için anlık sorgulanabilecek 100-200 ölçüm noktası tanımlanabilir. Anlık işlenen veri miktarı işte böylesine yüksek mertebelere çıkabilir. Gerçek zamanlı/anlık analiz ile, sıradışı bir enerji sarfiyatı durumunda, sistemin bakıma gereksinimi olup olmadığı anlaşılabilir. İşte bu teknoloji destekli kabiliyetler bütünü, gerçek zamanlı olarak kendini kontrol edebilen bir fabrika vizyonunu mümkün hale getirmektedir.    

Bilgi Teknolojileri Güvenlik Yasası'nın Endüstri 4.0 projeleri üzerinde nasıl bir etkisi var?

Endüstri 4.0 fırsatları içerdiği kadar bilgi güvenliği risklerini de içeriyor. Örneğin Bir işletmenin makina ve ekipmanlarının hacklenmesi o işletmenin çok büyük boyutta zarar görmesine sebep olabilir. Bu bağlamda Bilgi Güvenliği Standartlarının teknolojiler doğrultusunda belirlenmesi, güvenlik test ve sertifikasyonlarına yapılan yatırımların da artırılmasını gerekli kılıyor.

 

Endüstri 4.0'ın üretim şirketleri üzerinde nasıl bir etkisi var?

Endüstri 4.0 ile müşteri süreçleri, müşterilerin çoklu kanallardan ürün/hizmete ulaşabildiği, ürün ve hizmetin durumunu anlık olarak görebildikleri, ürünü kendilerine özel şekilde sipariş edebilmelerini ve ulaşabilmelerini mümkün kılıyor olacak. Endüstri 4.0 ile ürün ve hizmet geliştirme süreçleri, anlık olarak müşteriye özel ürün geliştirmeyi ve müşterinin de ürün geliştirme sürecine dahil olduğu açık inovasyonu da mümkün kılacak. Endüstri 4.0 ile üretim süreçleri ise kendi başına anlık karar alabilen ama diğer üretim alanlarıyla entegre çalışabilen modüler ve esnek üretim kabiliyetlerine sahip olacak. Bu kabiliyetlerin şirketlerce kazanılması daha düşük üretim maliyeti, daha az stok, daha hızlı ve esnek üretim, daha fazla kapasite kullanımı, daha fazla yatırım geri dönüş oranı ve tabi ki daha fazla müşteri memnuniyeti anlamına geliyor.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler olarak bildiğimiz KOBİ'ler için Endüstri 4.0'ın avantajları ve zorlukları nelerdir?

Endüstri 4.0,  KOBİ’lere rekabette sıyrılabilmeleri için farklı kulvarlar açıyor olacak. Ürünlerini ve hizmetlerini Endüstri 4.0 kabiliyetleri ile farklılaştıran KOBİ’ler gelişen teknolojilerle birlikte ciddi rekabet avantajlarına sahip olabilir. Örneğin müşterisine sağladığı malzeme, ekipman ya da ürününün anlık performansını takip eden bir tedarikçi hizmette rakiplerine göre farklılaşabilir, hatta bu veri ile daha iyi ürün ve hizmetler geliştirebilir. Tabi burada KOBİ’ler için en büyük zorluk Endüstri 4.0 yetkinliklere sahip personelin istihdam edilebilmesi, gerekli geliştirme ve test ortamlarına sahip olması. Bu kapsamda KOBİ’lerin AR-GE teşvik ve desteklerinden yararlanabilmesi ve yararlandırılması oldukça önemli. Ayrıca başarılı KOBİ’lerin yurtdışı pazarlara açılabilmesi için Endüstri 4.0 Platform’larının teşvik edilerek büyümesi ve KOBİ’lerin bu networkler üzerinden direk müşterilere ulaşabilmesi gerekiyor.

Firmanızın Endüstri 4.0 kapsamında müşterileri için oluşturduğu fırsatlar nelerdir?

Scheer olarak Endüstri 4.0 kapsamında müşterilerimize yönetim, teknoloji danışmanlığı ve yazılım çözümleri sunuyoruz.  Yönetim danışmanlığı kapsamında Endüstri 4.0 stratejilerinin, iş modellerinin, süreçlerinin ve projelerinin belirlenmesi, hayata geçirilmesi ve proje ve iş sonuçların izlenmesine kadar bütün aşamalarda değer yaratıyoruz. Ayrıca müşterilerimize  en iyi uygulamalardan hareketle, kıyaslama analizleri ile mevcut olgunluklarının tespit etmenin yanısıra stratejiler doğrultusunda Endüstri 4.0 olgunluklarını artıracak şekilde yol haritası hazırlıyoruz.  İşin Bilgi Teknolojileri kısmında, Endüstri 4.0 gereksinimlerine uygun olarak tasarlanmış süreçlerin hızlı ve esnek bir şekilde dijitalleşmesini  ve mevcut uygulamalarla entegre olmasını sağlayan Scheer BpaaS Platformu ile Endüstri 4.0 için süreç uygulamaları sağlıyoruz. 

 

Markaların Endüstri 4.0 yolculuğunda sizce başarı faktörleri nelerdir?

Endüstri 4.0 yolculuğunda firmaların sistematik bir yaklaşımla, aşamalarla ilerlemeleri Endüstri 4.0 ile ilgili fırsatların başarısını artırır. Endüstri 4.0’ın potansiyel faydaları, firma değer zincirini analiz ederek elde edilir. Bu nedenle çalışmaların müşteri süreçlerine, iş süreçlerine ve tedarik süreçlerine odaklanılarak yapılması ve değere odaklanılması önemlidir. Teknik olarak yapılabilir her şey yapılmamalıdır – İş gerekçesi ve fayda karar verici faktördür. Elbette yıkıcı değişiklikle yeni iş modelleri geliştirmek cazibeli gelebilir ama bir o kadar da risklidir. Bu nedenle Endüstri 4.0’a uzun bir yolculuk olarak bakılmalı ve bu yolculukta  “Altın Gol” diye birşeyin olmadığı unutulmamalıdır. Firmalar, stratejik hedeflerinden, mevcut olgunluğundan, kısa, orta ve uzun vadelere yayılmış yol haritasından hareketle yönetilebilir  ve sürdürülebilir Endüstri 4.0 faaliyetlerine odaklanmalıdır.

 

Çağrı Tolga Avşar Hakkında

ODTÜ’den Makina Mühendisliği ve Hacettepe Üniversitesi’nden İşletme Yüksek Lisans derecelerine  sahiptir. Uzun yıllar Savunma Sanayii,  Beyaz Eşya ve Finans sektörlerinde, Türkiye’nin önde gelen firmalarında Stratejik Planlama, Program ve Proje Yönetimi, İş Süreçleri Yönetimi, Yalın 6 Sigma, İş ve Bilgi Teknolojileri Dönüşümü, İnovasyon Yönetimi, Değişim Yönetimi ve Dijital Dönüşüm konuları başta olmak üzere çalışmalarda bulunmuş ve üst düzey yöneticilik yapmıştır. 2008’den beri Scheer Holding şirketlerinde Üst Düzey Yöneticilik yapmakta olup, 2012’den beri Scheer Danışmanlık ve Bilgi Sistemleri A.Ş.’de Genel Müdürlük görevini yürütmektedir.