Perakende Sektörünün Dijital Dönüşümü
Teknolojik gelişmeler, pek çok endüstriyel alanı etkisi altına almıştır. Bunlardan biri de perakende sektörüdür. Bu yazımızda robotik ve otomasyon teknolojilerinin, perakende sektörüne entegrasyonunu ve gelecekte kendisine nasıl bir yer bulacağını inceledik.
Dijitalleşme ile birlikte mesafeler de hızla azalmaktadır. Alışveriş merkezleri yerini yavaş yavaş internet üzerinden alışverişe bırakmaktadır. Müşteriler böylelikle hem zamandan tasarruf etmektedir hem de daha az yorulmaktadır. Artık yalnızca kıyafet, teknolojik aletler, ev eşyaları gibi ürünler değil; insanların günlük ihtiyaç duyduğu besinler, temizlik malzemeleri gibi pek çok market ürünü de çeşitli ülkelerde internet üzerinden satışa başlamıştır. Bunlardan belki de en önemlisi Ocado’dur.
2000 yılında kurulan Ocado İngiltere'nin 179 milyar poundluk muazzam perakende pazarındaki ilk karını 2015 yılında elde etmiştir ve İngiltere’nin en büyük çevrimiçi süpermarketi haline gelmiştir. Şirketin Hatfield’da dev bir otomatik deposu vardır. Tesis, beş katlık bir alanı ve 25 kilometre uzunluğunda bir konveyör şebekesindedir. Sipariş edilen ürünler, herhangi bir insana gerek duyulmadan otomatik olarak özel çekme istasyonundan taşınmaktadır. Ürünler için 1000 adet kasaya kadar güzergahlar oluşturulmaktadır.
Yazılım ve Yapay Zeka (AI) Sistemi
Müşterilerin siparişleri, Ocado'nun Dordon'da ki otomatik tesisinde işleniyor. Ocado’nun zengin aletlerle geliştirilmiş filoları ile her kasanın en verimli yolu hesaplanmaktadır ve hatta bunu hesaba katan bir yazılım sistemi vardır ve Al sistemi tarafından kontrol edilmektedir. Şirketin Ar-Ge mühendislik başkanı SidShaikh’e göre, sundukları hizmet geleneksel marketler gibi tasarlanan çevrim içi marketlere benzememektedir. Özellikle kullandıkları teknoloji oldukça farklıdır. Shaikh, “hızlı ve sürekliliği olan bir yenilik” vaat etmektedir.
Bu yaklaşım, bakkalcılık sektöründeki her şeyden çok farklı olduğundan, temel teknolojinin büyük bir kısmı şirket içinde geliştirilmek zorunda kalmıştır. Sonunda tüm karmaşık alışveriş süreçlerini uçtan uca kontrol eden akıllı bir teknoloji oluşturmuşlardır. Bu ortam hızlı, tempolu yenilikçidir.
Ocado Akıllı Platform
Şirket yeni yeni gelişmekte olan perakende otomasyonda en radikal yeniliklerden birini denemektedir. Ocado Akıllı Platform (OSP) olarak adlandırılan yeni teknoloji, bir konveyör sistemi boyunca sandık taşımak yerine, ürünlerin yoğun bir şekilde paketlenmiş üç boyutlu ızgaradan ya da 'kovandan' gelen robot orduları tarafından toplandığı bir kavramın temelini taşımaktadır.
Ürünler bu kovandaki paketlerde saklanıp gerektiğinde üst kısımlara taşınmaktadır. Robot ekipler kablosuz 4G bağlantı yoluyla sisteme bağlanıp ürünleri paketlemekte,taşımakta ve manuel olan işlemlere duyulabilecek ihtiyaçları olabildiğince azaltmaktadır. Ölçeklenebilir konsept ile geniş koridor ihtiyaçları ortadan kaldırılmıştır ve böylelikle manuel insan emeği üzerine olan bağımlılık azaltılmıştır.
Tüm bu otomasyon göz önüne alındığında, gelecekte Ocado’nun insan işçilere ihtiyaç duyup duymayacağı bir merak konusu fakat firmanın teknolojik yenilikleri, şüphesiz ki geleneksel emek gücünü geride bırakacak ve vasıfsız işçilik yerine daha çok AR-GE mühendisleri istihdam edilecek ve teknolojik faaliyetlere daha da çok yatırım yapılacaktır. Firma 36 AR-GE mühendisini istihdam etmekte ve bu rakamın yıl sonuna kadar 60'a yükselmesi için çalışmaktadır.
Ocado, dahili Ar-Ge faaliyetlerinin yanı sıra çeşitli dış işbirliği projeleriyle de uğraşmaktadır. Bunlar arasında en dikkat çekenlerden biri, mühendislerin onarım yapmalarına yardımcı olmak ve insan operatörleri için çok tehlikeli kabul edilen alanlara erişmek için tasarlanmış insansı bakım robotudur. Bunun haricinde; tesislerinin iç kısımlarını izlemek için sabit kameralar yerine İHA’lardan yararlanılmakta ve özerk teslim araçları geliştirilmektedir.
Akıllı Perakendecilik Neden Önemlidir?
Özellikle büyük şehirlerde adeta zamanla yarışılmaktadır. Örneğin, yaşadığımız ülkede İstanbul şehrine bakacak olursak pek çok şehir problemiyle karşılaşırız. Trafik vardır, insanlar işe giderken yolda çok fazla zaman harcamaktadır. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşayan insanlar için çevrimiçi süpermarketler büyük kolaylık sağlayacaktır. Çünkü bu uygulamalar ile zamandan tasarruf edilir. Siteye girdiğinizde ihtiyacınız olan ürünleri rahatlıkla bulabilirsiniz ve aradığınız ürünlere benzer ürünler karşınıza çıkar, site ihtiyaçlarınızı belirlemenizi yardımcı olur. Tıkla ve topla metoduyla alışveriş yapabilmek, teknolojiyi kullanmayı bilen ama evden çıkamayacak durumda olan yaşlı ve engelli insanlara da büyük kolaylıklar sağlayacaktır.
İnsanlar için çevrimiçi alışverişi en çekici kılan sebepler geniş ürün yelpazesi bulunması, konforlu ve kolay olmasıdır. Ancak kolaylık her şey değildir. Tüketiciler, yalnızca çevrimiçi oldukları takdirde geç teslimat, yanlış ürün getirilmesi ya da güvenilirlik problemleriyle uğraşmak istemezler. Bugüne kadar, az sayıda perakendeci, mahalle bakkalından web'e geçmek için tüketicilere zorlayıcı bir sebepler verdi. Endüstri 4,0 ‘ın hayatımıza soktuğu inovatif yaklaşımlar müşterilerin endişelerini geçirecek düzeydedir. Zaten önemli olan da bu pazardaki şirketlerin müşterilerine en iyi hizmeti sağlamasıdır. Bu hizmet de çağımızın büyük devrimi olan Endüstri 4.0 ‘ın getirileriyle sağlanacaktır. Online perakendecilikte robotların, nesnelerin internetinin yapay zekâ ve artırılmış gerçekliğin, hızlı internetin, büyük verilerin ve akıllı otomasyonun kullanımı insani hataları neredeyse sıfıra indirecektir.
Kaynak:
► TheEngineer
► Mckinsey
► Nielsen
Yazar: Irmak Telatar
